In het digitale tijdperk zijn we voortdurend verbonden met het internet. We gebruiken het voor het verzenden van e-mails, online winkelen, bankieren en nog veel meer. Dit heeft ons leven enorm gemakkelijker gemaakt, maar het heeft ook een nieuwe vorm van oplichting geïntroduceerd: spear phishing.
Spear phishing is een verfijnde vorm van internetoplichting waarbij de oplichter zich voordoet als een vertrouwde persoon of organisatie. Het doel is om de ontvanger te verleiden tot het verstrekken van persoonlijke of gevoelige informatie of het openen van een kwaadaardige bijlage of link. Het is belangrijk om te beseffen dat spear phishing veel geavanceerder is dan de traditionele phishing-e-mails. In plaats van een algemene e-mail te sturen, wordt bij spear phishing de ontvanger specifiek gekozen als doelwit.
Spear phishing kan ernstige gevolgen hebben, zoals het verlies van persoonlijke of financiële gegevens, reputatieschade of zelfs identiteitsdiefstal. Het is daarom belangrijk om te weten hoe u spear phishing kunt herkennen en vermijden.
Wat is spear phishing?
Spear phishing is een vorm van phishing waarbij de aanvaller zich richt op specifieke personen of organisaties in plaats van een grote groep mensen. De aanvaller doet zich voor als een vertrouwde persoon of organisatie en probeert de ontvanger te verleiden om persoonlijke informatie te verstrekken of malware te installeren. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door een e-mail te sturen die lijkt op een legitieme e-mail van een bank, een sociale media-platform of een ander bedrijf dat de ontvanger vertrouwt.
Wat spear phishing anders maakt dan traditionele phishing is dat het zich richt op specifieke individuen, waardoor het veel effectiever is. De aanvaller verzamelt vaak persoonlijke informatie over het doelwit, zoals hun naam, functie en e-mailadres, om de e-mail zo overtuigend mogelijk te maken. Het doel is om de ontvanger te laten denken dat de e-mail afkomstig is van een bekende persoon of organisatie en hen te verleiden tot het klikken op een kwaadaardige link of het openen van een bijlage.
Cybercriminelen vallen ouderen aan
Cybercriminelen richten zich op ouderen met spear phishing-aanvallen omdat ouderen vaak als een kwetsbare doelgroep worden beschouwd. Ouderen zijn vaak minder bekend met de nieuwste technologieën en kunnen dus gemakkelijker misleid worden door een aanvaller die zich voordoet als een vertrouwde organisatie of persoon.
Bovendien hebben ouderen vaak meer spaargeld en zijn ze mogelijk minder alert op online bedreigingen, waardoor ze een aantrekkelijk doelwit zijn voor cybercriminelen die geld willen stelen. Ouderen hebben vaak een pensioen of spaargeld opgebouwd gedurende hun leven, en zijn daarmee interessant voor oplichters die uit zijn op financieel gewin.
Ouderen worden doelwit vanwege hun behoefte aan verbinding en gemeenschap. Spear phishing-aanvallen kunnen zich richten op ouderen door zich voor te doen als iemand van een liefdadigheidsinstelling, een kerk of een andere organisatie die bekend is bij de oudere persoon. Door in te spelen op de emotionele behoeften van ouderen, kunnen cybercriminelen gemakkelijker hun vertrouwen winnen en persoonlijke informatie of geld van hen afhandig maken.
Het is belangrijk om te onthouden dat iedereen, ongeacht leeftijd, slachtoffer kan worden van spear phishing-aanvallen.
Een spear phishing email herkennen
Het herkennen van een spear phishing e-mail kan lastig zijn omdat deze er vaak zeer overtuigend uitziet. Hier zijn enkele tips om u te helpen een spear phishing e-mail te herkennen:
- Controleer het e-mailadres: Kijk goed naar het e-mailadres van de afzender. Phishing-e-mails gebruiken vaak een nep e-mailadres dat sterk lijkt op dat van een legitiem bedrijf. Controleer het e-mailadres zorgvuldig om te zien of het daadwerkelijk afkomstig is van het bedrijf dat het beweert te zijn.
- Wees voorzichtig met bijlagen: Open nooit zomaar een bijlage in een e-mail, vooral als u de afzender niet kent. Bijlagen kunnen kwaadaardige software bevatten die uw computer of netwerk kan beschadigen.
- Kijk naar de toon van de e-mail: Spear phishing e-mails zijn vaak geschreven in een urgente toon en proberen u te verleiden om snel actie te ondernemen. Als een e-mail u onder druk zet om iets te doen, wees dan voorzichtig.
- Let op de taalfouten: Phishing-e-mails bevatten vaak taalfouten en spelfouten. Legitieme bedrijven controleren meestal hun e-mails grondig op fouten voordat ze deze verzenden.
- Controleer de links: Klik niet zomaar op een link in een e-mail, zelfs niet als deze er legitiem uitziet. Beweeg uw cursor over de link om het webadres te zien waar de link naartoe gaat. Controleer of het webadres overeenkomt met de website van het bedrijf dat de e-mail heeft verzonden.
- Gebruik uw gezond verstand: Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat waarschijnlijk ook. Wees sceptisch over aanbiedingen die te goed lijken om waar te zijn.
Het is belangrijk om te onthouden dat het herkennen van spear phishing e-mails niet altijd eenvoudig is. Als u twijfelt, neem dan contact op met het bedrijf of de persoon die de e-mail heeft verzonden om te verifiëren of de e-mail legitiem is. Het is beter om veilig te zijn dan sorry.
Tijd en moeite
Cybercriminelen die een spear phishing-aanval willen uitvoeren, besteden vaak veel tijd en moeite aan het voorbereiden van de aanval. Hieronder volgen enkele van de stappen die ze mogelijk nemen:
- Verzamelen van informatie: Voordat een aanvaller een spear phishing-aanval kan uitvoeren, moet hij of zij informatie verzamelen over de doelgroep. Dit kan informatie zijn over de organisatie, de medewerkers en de systemen die ze gebruiken. Deze informatie kan worden verzameld via openbare bronnen, social media, phishing-e-mails of andere methoden.
- Identificeren van zwakke plekken: Een aanvaller zal proberen de zwakke plekken te identificeren in het beveiligingssysteem van de organisatie, zoals verouderde software, zwakke wachtwoorden of onveilige protocollen.
- Opzetten van een nep e-mailadres: Een aanvaller zal vaak een nep e-mailadres aanmaken dat lijkt op een legitiem e-mailadres van een organisatie. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan door de domeinnaam van de organisatie te imiteren.
- Opzetten van een nep website: Om de aanval te versterken kan een aanvaller een nep website opzetten die lijkt op de website van de organisatie die het doelwit is. Deze nep website kan worden gebruikt om slachtoffers te verleiden om hun inloggegevens of andere persoonlijke informatie in te voeren.
- Schrijven van een overtuigende e-mail: Een aanvaller zal een overtuigende e-mail opstellen die er legitiem uitziet en is afgestemd op de specifieke doelgroep. De e-mail kan bijvoorbeeld een verzoek bevatten om in te loggen op een account, een update van het bedrijfsbeleid of een waarschuwing voor een vermeende veiligheidsdreiging.
- Verzenden van de e-mail: De aanvaller zal de e-mail vervolgens versturen naar de medewerkers of klanten van de organisatie. De e-mail kan worden verstuurd vanuit een nep e-mailadres of via een gekaapt e-mailaccount.
Door deze stappen te volgen, kan een aanvaller een overtuigende spear phishing-aanval uitvoeren die potentieel veel schade kan aanrichten.
Beveiligen tegen spear phishing
Spear phishing-aanvallen zijn een van de meest voorkomende vormen van cyberaanvallen, waarbij cybercriminelen zich richten op individuen of organisaties om persoonlijke informatie of gevoelige gegevens te stelen. Omdat deze aanvallen steeds verfijnder worden en zich voordoen als legitieme verzoeken, is het belangrijk om te weten hoe u zichzelf kunt beschermen tegen spear phishing.
- Gebruik 2-factor-authenticatie: Het gebruik van 2-factor-authenticatie kan helpen om uw accounts veiliger te maken tegen spear phishing-aanvallen. Hierbij is niet alleen uw wachtwoord nodig, maar ook een extra beveiligingscode die via een ander apparaat wordt verzonden. Hierdoor is het voor aanvallers veel moeilijker om toegang te krijgen tot uw accounts, zelfs als ze uw wachtwoord weten te bemachtigen.
- Wees alert op verdachte e-mails: Een belangrijke stap in het beveiligen tegen spear phishing is om verdachte e-mails te herkennen en te vermijden. Let op taalfouten, afzenders met vreemde e-mailadressen en verzoeken om persoonlijke informatie of inloggegevens. Verifieer altijd de identiteit van de afzender en controleer of de link of bijlage veilig is voordat u erop klikt of deze opent.
- Houd uw software up-to-date: Het is belangrijk om uw software en beveiligingsprogramma’s up-to-date te houden om uw systemen te beschermen tegen bekende kwetsbaarheden. Installeer updates regelmatig en voer scans uit op virussen en malware om eventuele bedreigingen op te sporen en te verwijderen.
- Geef geen persoonlijke informatie: Een andere belangrijke tip is om geen persoonlijke informatie te verstrekken aan onbekende personen, zelfs niet als ze zich voordoen als vertegenwoordigers van een legitieme organisatie. Geef nooit uw wachtwoorden, creditcardgegevens of andere gevoelige informatie via e-mail of telefoon, tenzij u de identiteit van de persoon aan de andere kant van de lijn kunt verifiëren.
- Train uw medewerkers: Als u een bedrijfseigenaar bent, is het belangrijk om uw medewerkers te trainen in het herkennen van spear phishing-aanvallen. Dit kan het verschil maken tussen een succesvolle aanval en het voorkomen van een datalek of financieel verlies. Zorg dat uw medewerkers op de hoogte zijn van de risico’s van spear phishing en bied regelmatig training aan om hun beveiligingsbewustzijn te vergroten.
Iedereen is interessant
Cybercriminelen richten zich op een breed scala aan individuen en organisaties, omdat vrijwel iedereen interessant kan zijn voor hen op een bepaald moment. Dit komt doordat ze op zoek zijn naar specifieke informatie, zoals persoonlijke gegevens, bankgegevens of zakelijke gegevens, die ze kunnen gebruiken voor frauduleuze activiteiten, zoals identiteitsdiefstal, fraude, afpersing of verkoop van gegevens op de zwarte markt.
Iedereen kan interessant zijn voor cybercriminelen, of je nu een gewone burger bent, een student, een werknemer, een zakenman, een overheidsfunctionaris, of een leider van een organisatie. Het enige dat nodig is, is dat je waardevolle informatie hebt of toegang hebt tot informatie die interessant is voor hen.
Bovendien zijn er steeds meer geavanceerde technologieën beschikbaar voor cybercriminelen om hun aanvallen uit te voeren en te verfijnen. Hierdoor wordt het steeds gemakkelijker voor hen om nieuwe slachtoffers te vinden en hun aanvallen te verfijnen.
Het is daarom een kwestie van tijd voordat je zelf slachtoffer wordt of het doelwit van een spear phishing-aanval. Om deze reden is het belangrijk om proactieve maatregelen te nemen om jezelf te beschermen tegen deze aanvallen en om bewust te blijven van de risico’s die gepaard gaan met het gebruik van digitale technologieën.
Door regelmatig uw accounts te controleren, uw wachtwoorden te veranderen, updates te installeren en verdachte e-mails te vermijden, kunt u uw kansen om slachtoffer te worden van een spear phishing-aanval aanzienlijk verminderen.
Echte voorbeelden
Criminelen hebben in 2022 steeds vaker de telefoon gebruikt om een phishing aanval op te zetten. Volgens Fraudehelpdesk maakten cybercriminelen in 2022, 18% meer gebruik van de telefoon om phishing aanvallen uit te voeren. Fraudehelpdesk meldt ook dat er meer Engelstalige aanvallen zijn herkent in 2022. RTLnieuws meldt dat ruim een derde van de jongeren (37%) al een keer slachtoffer is geworden van Phishing.
Reddit, en diverse grote partijen moeten er ook aan geloven dat ze doelwit kunnen worden van spear phishing aanvallen:
- Nepmails in omloop uit naam van Marechaussee en NCSC
- Politie houdt drietal aan voor diefstal miljoenen persoonsgegevens bij bedrijven
- Relatief veel cybercriminaliteit in Veenendaal
Spear phishing training volgen
Een training om spear phishing te herkennen kan van onschatbare waarde zijn bij het beschermen van uzelf en uw organisatie tegen cyberaanvallen. Spear phishing-aanvallen worden steeds geavanceerder en zijn vaak gericht op specifieke individuen of organisaties, waardoor ze moeilijker te herkennen zijn dan de typische phishing-e-mails die aan iedereen worden gestuurd.
Door middel van trainingen kunnen individuen en werknemers van organisaties leren hoe ze spear phishing-aanvallen kunnen herkennen en vermijden.
Deze trainingen kunnen u helpen de verschillende soorten phishing-aanvallen te begrijpen, evenals de technieken die cybercriminelen gebruiken om deze aanvallen uit te voeren.
Bovendien kan een training om spear phishing te herkennen ook helpen bij het opbouwen van veiligheidsgewoonten, zoals het regelmatig controleren van uw e-mails op verdachte activiteiten en het gebruik van 2FA om uw accounts te beschermen.
Met de kennis die is opgedaan tijdens de training, kunnen individuen en organisaties proactief zijn in het beschermen van hun gegevens en zichzelf tegen deze bedreigingen.
Het volgen van een training om spear phishing te herkennen is een belangrijk onderdeel van een uitgebreide beveiligingsstrategie. Door het investeren in spear phishing trainingen, kunnen individuen en organisaties een sterkere verdedigingslinie opbouwen tegen deze complexe en steeds veranderende dreiging.
Hoe ziet een spear phishing training eruit?
Een spear phishing training kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de doelgroep en de beschikbare middelen. Over het algemeen is een training om spear phishing te herkennen gericht op het bieden van praktische kennis en het ontwikkelen van vaardigheden om te voorkomen dat men het slachtoffer wordt van een spear phishing-aanval.
De training begint vaak met een algemene uitleg van wat (spear) phishing is en hoe het zich onderscheidt van andere soorten phishing-aanvallen. Vervolgens worden de technieken die door cybercriminelen worden gebruikt om spear phishing-aanvallen uit te voeren besproken. Hierbij kan worden gedacht aan technieken als social engineering, het gebruik van vervalste e-mails, nepwebsites en malware.
Vervolgens zal de training deelnemers helpen bij het identificeren van verdachte e-mails en het opsporen van rode vlaggen. Dit kan het bespreken van verschillende praktische voorbeelden van spear phishing-e-mails inhouden en het bespreken van welke elementen van de e-mail verdacht kunnen zijn. Het trainingsprogramma kan ook de deelnemers door middel van interactieve oefeningen blootstellen aan phishing-simulaties om te testen of de deelnemers de geleerde technieken daadwerkelijk kunnen toepassen.
Naast het herkennen van spear phishing-aanvallen, kan een spear phishing training ook andere beveiligingsmaatregelen behandelen, zoals het gebruik van sterke wachtwoorden, tweefactorauthenticatie en het vermijden van openbare wifi-netwerken.
Een goede spear phishing training deelnemers ook leren hoe ze een spear phishing-aanval moeten melden en welke stappen ze moeten nemen om hun accounts en gegevens te beschermen in het geval dat ze toch slachtoffer worden van een spear phishing-aanval.